“Als je de goden om hulp vraagt, dan moet het wel met een beetje overtuiging.” Met zijn grote krulsnor, nog grotere bontmuts met flappen, broek van rendiervacht en jas vol kleurrijk geborduurde motieven is Vitja – de zelfbenoemde ‘directeur van de persoonlijkheid’ van het Samische dorp Sam-Syyt – een imposante verschijning. Vitja loopt op de eerste houten totem af, waarin een vriendelijk gezicht met een vlammende baard is gekerfd. Hij legt zijn handen aan weerszijden op het godenbeeld. Met zijn heldere groenblauwe ogen kijkt Vitja de Vuurgod indringend aan.
“De eerste vier goden vertegenwoordigen de elementen vuur, aarde, water en lucht. Laat het vuur in onze lavvu’s altijd branden, laat de aarde genoeg voedsel verschaffen aan onze rendieren. De vijfde totem staat voor liefde; de zesde voor het lot. Breng hier je offer als je deze god wilt vragen om bescherming tegen alcohol, drugs of ander kwaad. Maar let op!” waarschuwt Vitja. “Gebruik alleen je linkerhand bij de God van het Lot, want je rechterhand staat symbool voor alle goede krachten in onze wereld.”
Vitja vraagt ons zes muntjes in onze handen te nemen. De waarde doet er niet toe en het hoeven ook geen roebels te zijn. Het gaat om een symbolisch offer. En we moeten kiezen wat voor ons persoonlijk van belang is. “De zevende god is een populaire in Rusland. Hij staat voor voorspoed, zowel materieel als succes in werk of sport. En ook hier geldt: doe het met overtuiging! Mompel niet ‘Ach ja, doe maar een mooie sportauto’ als het je eigenlijk niets kan schelen. Denk je dat de goden dan luisteren? Nee! ‘Het áller, állerliefst wil ik een pony!’ Zoals een kind van iets kan dromen. Misschien luistert de God van Voorspoed dan…”
Er staan nog twee
houten totems in het besneeuwde veld. “De achtste god staat voor
geluk in het leven. Gebruik bij hem alleen je rechterhand,” drukt
Vitja ons op het hart. “De negende tenslotte staat voor gezondheid. Niet alleen de jouwe, maar die van iedereen om je heen. Gebruik allebei je handen en druk je voorhoofd tegen de totem.” Nu moeten we kiezen. De met sneeuw bedekte naaldbomen hier in Russisch Lapland lijken hun adem in te houden. Vitja knikt bemoedigend. Aan zijn glimlach te zien kunnen we niet verkeerd kiezen.